Ben jij in mei 2024 die moderne (en tekenende) pelgrim op weg naar Santiago?
Je bent enthousiast tekenaar en houdt van wandelen. Wil je voor het eerst of weer eens ervaren hoe het is om de Camino te lopen? De Camino Portugués bijvoorbeeld. Want op de Camino is elke kilometer een ontdekking en ik (fervent Caminoganger) laat je dat maar wat graag proeven. We tekenen hier en daar en jij ervaart hoe het is om moderne pelgrim te zijn. Je ontmoet mensen uit alle windstreken en na dagen wandelen kom ook jij aan op dat grote plein in Santiago tussen álle andere pelgrims. Kom, ik vertel je nog wat meer over het onvergetelijke avontuur dat de Camino Tekentocht heet...
Je gaat bijvoorbeeld naar huis als een pelgrim...
• Met een tevreden gevoel. Want heerlijk even weg uit het dagelijks leven en aan de wandel in Spanje.
• Met negentig kilometer in de benen.
• Met een schetsboek vol op de Camino gemaakte schetsen en tekeningen.
• Met leuke nieuwe contacten: tekenaars die je ontmoet hebt en wie weet nog andere pelgrims.
• Jij weet nu hoe het voelt om een lange afstand te lopen, wat er op de Camino allemaal praktisch bij komt kijken en denkt in Santiago vrijwel zeker "Ik kan dit! Het is niet zo 'spannend' of 'moeilijk' als ik dacht."
• Heb je tekenplezier gehad.
• Verlang je wellicht hevig naar nog meer kilometers op de Camino of andere lange-afstand-wandeling (...u bent gewaarschuwd).
Hier alvast een video voorproefje...
Waarom de 8-daagse Camino Tekentocht werkt
Jezelf uit je dagelijkse omgeving halen en te voet een deel van Spanje doorkruisen zorgt voor een verschuiving in je zijn en zintuigen. 'Hallo...of wacht: hola. Hola Pontevedra!' Daar start je. Met rugzak en schetsboek. 'Buen Camino!' Daar ga je! Door natuur en dorpjes. Pauze hier, pauze daar. Koffie hier, tekening daar. En uiteindelijk 'Hola Santiago de Compostela!' waar je slaapt in een eeuwenoud klooster en - na eerst lekker uit te rusten - deze historische en pittoreske stad eens verkent met je tekenpen. De Camino Tekentocht is voor iedereen die verlangt naar wandelen, buitenlucht en hier en daar tekenen. Die het Camino gevoel eens wil (her)ontdekken. Dat alles in een veilige omgeving (Sabine begeleid groepen vol creatieven en is ervaren pelgrim) en met leukerds met wie je vast veel gemeen hebt.
Praktische info
U I T V E R K O C H T (Wil je op de wachtlijst voor als er iemand niet mee gaat: mail me.)
Start Zaterdag 11 mei 2024
Slot Zaterdag 18 mei 2024
Waar Spanje
Aantal deelnemers maximaal 8
Kost dat? Early bird tarief pp 1497 incl.
De Camino Tekentocht is inclusief... Gezamenlijke voorpretwandeling in de duinen, 7 overnachtingen (afwisselend op 2-persoons en 1-persoons kamers en één keer op een slaapzaaltje...voor het ware pelgrimsgevoel). Elke ochtend ontbijt waarna uitleg route en tekenfocus van de dag. Dagelijkse dagafsluiting. Pelgrimspaspoort. Boottocht. Speciaal Camino Tekentocht boekje per post met o.a. paklijst en voorbereidingstips.
De Camino Tekentocht is exclusief... overige maaltijden en heen- en terugreis.
Wat je van dag tot dag doet...
Dag ❶ Aankomst Pontevedra
We zien elkaar 's avonds - zo heb je voldoende tijd om die dag aan te reizen - bij de Iglesia de la Peregrina. Een kerk in de vorm van een Sint Jacobsschelp. We lopen langs het Plaza de la Leña en door charmante straatjes.
Je ontvangt je pelgrimspaspoort én je eerste stempel erin. Nu ben jij - misschien wel voor het eerst - een heuse pelgrim. En daar hoef je trouwens niet gelovig voor te zijn. Je zal gaan ervaren dat Spanjaarden en mede pelgrims onderweg je een 'Buen Camino!' wensen. In Pontevedra zal je andere perigrino's (pelgrims) tegen komen, want we zitten óp de Camino Portugués. Sommigen zullen in Lissabon gestart zijn, veel in Porto en jij dus in Pontevedra en allemaal zijn we op weg naar hetzelfde eindpunt: Santiago de Compostela.
(Ben je er al eerder op de dag? Pontevedra is klaar voor jouw tekenpen, potlood en/of kwast. De stad dateert uit de Romeinse tijd en er is meer dan genoeg te zien en tekenen.)
Dag ❷ Pontevedra naar Combarro (± 15 km)
We verlaten Pontevedra na het ontbijt en lopen samen naar het vissersplaatsje Combarro. Een wandeling van ongeveer 15 kilometer. Nadat we Pontevedra uit zijn en op de Variante Espiritual lopen, zijn er een paar klimmetjes (150 hoogtemeters ongeveer) en pauzeren we in Campaño voor koffie. We lopen langs het klooster in Poio waar we ook pauzeren. Daarna het laatste stuk naar Combarro waar we vlak voor het vissersdorp lunchen met uitzicht op zee. Het hotel heeft een dakterras waar je kunt uitrusten of misschien wil je juist het pittoreske plaatsje ontdekken.
Tekenfocus vandaag is de natuur. Je schetsboek vult zich vandaag met bomen, stenen, fruit, bladeren, takjes, bloemen, struiken, insecten, dieren.
Dag ❸ Combarro naar Barrates (± 22 km of ingekort)
Na het ontbijt verlaten we het vissersplaatsje, wandelen (en klimmen) we af en aan door bossen (met onder andere welriekende eucalyptusbomen die je overal in de provincie Galicie tegenkomt) de Monte Redonde op. Na de top (450 meter) dalen we af naar Armentiera. We lunchen er en bezoeken het nonnenklooster. Na dit dorpje lopen we ongeveer 2 uur op een onverhard pad en in de schaduw langs een kabbelend riviertje: de Rego de Armenteira. We lopen bergafwaarts naar het eindpunt van vandaag: Barrates en ons hotel dat direct aan Rego de Armenteira ligt.
We leggen ongeveer 22 kilometer af. Voor wie dat teveel is, is er een oplossing dit aan het begin (eerste anderhalf uur klimmen) in te korten. Als het erg warm weer is, is dat sowieso raadzaam.
Tekenfocus vandaag. We richten ons vandaag op vormen en vlakken en tekenen het klooster van Armenteira , gesticht in de 12e eeuw, op basis van de 'vlakkenmethode' waar ik best dol op ben.
Dag ❹ Barrates naar Vilenova de Arousa (± 18 km)
Op naar Vilanova de Arousa vandaag, een tweede en laatste kustplaats op onze Camino Tekentocht. Het eerste deel lopen we langs de Rio Uma. Bij Ponte Arnelas (een kilometer of 7 na vertrek) laten we de rivier achter ons en pauzeren we. Daarna vervolgen we de route afwisselend door natuur met hier en daar wijngaarden en dorpjes. We wandelen in totaal ongeveer 18 kilometer, waarvan het laatste uur pal aan zee.
Tekenfocus: 'collectie'. Een getekende collectie wandelschoenen, een collectie bewegwijzering-paaltjes, een collectie rugzakken.
Dag ❺ Vilenova de Arousa naar A Picariña (± 13 km)
Dag Vilanova de Arousa, hallo boot en wie weet - als we geluk hebben - hallo dolfijnen tijdens die boottocht. Vandaag lopen we ongeveer 13 kilometer. Maar we beginnen dus met een boottocht van anderhalf uur. We meren aan in Pontecesures, wandelen daarna Padrón in (bekend om de pimento de Padrón die je misschien op dag 5 al eens gegeten hebt) en nemen daar een pauze. Daarna lopen we voor het eerst een aantal stukken langs drukkere wegen. Tja, dat hoort ook bij de Camino. We eindigen vlak voor A Picariña en als een ware pelgrim slaap je een nacht in een herberg in een van de slaapzaaltjes. Een heel leuke herberg met een grote tuin, zwembadje en zitjes.
Tekenfocus. We zien de wereld in zwart-wit vandaag. Zwarte inkt, zwart potlood, zwart gouache, grafietpotlood, zwart aquarel..wat u maar wil. Met flink wat contrast of juist minder contrastrijk/alleen met dunne lijntjes...je onderzoekt wat jou het meeste ligt.
Dag ❻ A Picariña naar Santiago de Compostela (± 14 km)
Vanmidag loop jij - met onderweg hier en daar een heuveltje - als peregrina (pelgrim) Santiago in. Misschien voor het eerst van je leven. We lopen 14 kilometer. We nemen vandaag twee keer pauze. De tweede pauzeplek is op 5,7 kilometer van de kathedraal verwijderd. Dus hop, daarna voor een laatste keer rugzak om en wandelen maar. Snel daarna zie je de stad in de verte. Dichter en dichterbij. Eerst de buitenwijk, daarna de drukke straatjes van het centrum en dan...loop jij het met pelgrims gevulde plein op: Praza do Obradoiro. Een prachtig moment. En ook prachtig: naast de kathedraal ligt het San Martin Pinario. Het klooster waar jij de komende twee nachten een welverdiende privé kamer hebt.
Als je zin hebt, kan je de kerk bezoeken voor de mis van 19:30. Als je geluk hebt zie je het enorme wierookvat (de Botafumeiro) dan heen en weer zwaaien.
Tekenfocus: food. Je maakt een verslag van je maaltijden, de verschillende drankjes die iedereen drinkt bij de lunch en/of levensmiddelenwinkels in Santiago die hun waar tonen.
Dag ❼ Santiago de Compostela
Een mooi moment was dat gisteren : jij die net als honderden anderen (op topdagen arriveren er dagelijks zelfs duizenden) die dag hét plein betrad na dagen wandelen. Vandaag - nadat je heerlijk hebt uitgeslapen en ontbeten in het klooster - gaan we een aantal van de pelgrims vastleggen die op dat moment arriveren (na 2358, 756 of 86 kilometer te voet hebben afgelegd). Allemaal modellen op het plein! We lunchen in de middeleeuwse markthallen en de rest van de middag en avond ben je vrij om de stad goed te verkennen.
Tekenfocus: mensen/portretten.
Dag ❽ Vertrek Santiago de Compostela
De Camino Tekentocht eindigt na het ontbijt (in het klooster). Je kunt nog verder lopen op de Camino en van Santiago naar Finisterre wandelen in een dag of vier, iets anders doen of terug naar huis.
Ga je mee? Gun uzelve buitenlucht en tekenmomenten.
veelgestelde vragen
Ik heb in Spanje dagelijks vrijblijvend een tekenfocus-van-de-dag voor je. Die licht ik elke ochtend toe. Er staat dus iets centraal waarmee je kunt gaan lopen, kijken en tekenen.
Maar we zijn geen wandelende tekenklas waarin je naast het wandelen (goed te doen maar toch voor iedereen best intensief), nog even een tekenworkshop voor je kiezen krijgt. Wel zijn we een groep enthousiaste tekenaars die willen ervaren hoe het is om een Camino te lopen en dat deels vastleggen op papier. Die onderweg waarnemen wat we zien en ervaren..en dat hier en daar met genoegen vastleggen in ons schetsboek.
Je kunt natuurlijk ook helemaal zelf kiezen wat je tekent en óf je op een bepaald moment überhaupt tekent. Soms vergt het lopen veel energie en dan heb je wellicht minder puf om te tekenen en dat is helemaal oké.
Het is echt tekenen voor je plezier. Je legt deze unieke wandeltocht voor jezelf vast. De Camino Tekentocht is niet de ultieme match als je vooral naarstig op zoek bent naar dagelijks uitgebreide persoonlijke feedback, al zullen we zeker (wat dacht je) dagelijks bij de dagafsluiting kijken naar en praten over wat iedereen getekend heeft.
Ik ervaar er een aangenaam gevoel van aan staan; van leven. Mijn zintuigen staan heerlijk op scherp. Elke kilometer is een verrassing, elke dag een ontdekking. Buiten zijn. Bewegen. Je loopt door natuur, langs wegen, door dorpjes en daarbij volg je de gele pijlen. Super overzichtelijk en zen.
Je ontmoet mede pelgrims en het maakt niet uit hoe oud je bent, waar je vandaan komt, hoe je bankrekening eruit ziet of wat je voor werk doet. Je bent verbonden door wat je doet. Je hebt geanimeerde en diepgaande gesprekken en lol...en de dag erna zie je elkaar misschien nooit meer.
Na een paar dagen wordt mijn hoofd leeg. Is de drukte in dat hoofd (de tetterende stem noem ik het) minder luid en kom je tot rust. Je komt in een lekker ritme van opstaan, rugzak omhangen en gaan. Voorwaarts!
Ik voel altijd dat dit (wandelen, ontdekken, ontmoeten, delen) nogal de bedoeling is dat ik het doe. Ik kan daar tot tranen toe geroerd door zijn op een ochtend bijvoorbeeld als de zon net opkomt en alles een gouden gloed geeft, ik de vogels hoor, een kerklok in de verte die luidt, het nog helemaal stil is op de weg, ik mijn lange schaduw zie en de stappen hoor die ik zet. En het besef dat alles wat ik nodig heb voor weken en weken, in mijn rugzak zit. Ja, dat voelt alsof het de bedoeling is voor mij en ik kijk er enorm naar uit een aantal mensen dat te laten proeven.
Er zijn een aantal opties die ik zo zal bespreken. Bij het boeken van je vervoer is belangrijk om te weten dat we op zaterdag 11 mei beginnen in de avond (programma van 20:00 tot 21:30 uur) zodat je de hele dag de tijd hebt van NL naar Pontevedra te komen. De laatste dag, op 18 mei, eindigen we om 10:30 uur zodat jij dan ook weer genoeg tijd hebt om terug naar NL te komen.
[De informatie hieronder is - zo gaan die dingen - aan verandering onderhevig. Check alles zelf zodat je niet voor verrassingen komt te staan.]
Optie 1 Retourtje Santiago de Compostela met vliegtuig. Bij aankomst neem jij op het vliegveld de bus naar het centrum (lijn 6) en dan vanaf het centrale busstation in Santiago de bus of de trein vanaf het ernaast gelegen treinstation. Op naar Pontevedra! Reken op een uur reistijd.
Koop je bustickets op tijd via www.alsa.com of https://www.flixbus.nl
Tickets voor trein ook op tijd kopen bij Renfe. www.renfe.com.
Optie 2 Retourtje Porto met vliegtuig. Daarna kies je voor de bus of trein.
Neem de bus vanaf Porto Airport met maatschappij Flixbus of Alsa naar startpunt Pontevedra.
Trein gaat 2x per dag: 's ochtends vroeg of 's avonds laat.
Na afloop van de Camino Tekentocht neem je dan weer de bus of trein van Santiago naar Porto.
Koop je bustickets op tijd via www.alsa.com of https://www.flixbus.nl
Tickets voor trein ook op tijd kopen bij Renfe. www.renfe.com.
Optie 3 Trein Wat eerder vertrekken natuurlijk. Overstappen in Parijs, Barcelona en Madrid.
TIP Een geweldige website (ze hebben ook een app) om waar je ook bent altijd te zien hoe je daar van A naar B komt, is www.rome2rio.com
Neen. Je slaapt een aantal nachten in een tweepersoons kamer (met losse bedden, vanzelfsprekend), één keer voor het ware pelgrimsgevoel op een slaapzaal in een aangename herberg en een aantal nachten op een eenpersoonskamer.
Hier de (nood)zakelijke lettertjes over annuleren en aansprakelijkheid.
• Annuleren meer dan 56 dagen voor vertrek? Dan retourneert de organisator het gehele bedrag.
• Annuleren vanaf dag 56 voor vertrek tot en met 32 dagen voor vertrek, dan retourneert de organisator 50% van het bedrag. Er kunnen helaas geen uitzonderingen gemaakt worden, ook niet voor persoonlijke noodsituaties. Sluit alsjeblieft een reisverzekering af om dit op te vangen.
• Annuleren 31 dagen of minder voor vertrek resulteert in het verlies van het gehele cursusgeld. Er kunnen ook dan helaas geen uitzonderingen gemaakt worden, ook niet voor persoonlijke noodsituaties. Sluit alsjeblieft een reisverzekering af om dit op te vangen. Of doe de Camino Tekentocht cadeau aan iemand.
• Er is geen terugbetaling als je later arriveert op de Camino Tekentocht, de tocht eerder moet verlaten, je door een blessure (of keuze) niet mee kan doen aan een bepaalde etappe of een programma-onderdeel.
• De organisator behoudt het recht de Camino Tekentocht te annuleren. In dat geval zal het gehele bedrag worden terugbetaald.
• De organisator is niet aansprakelijk voor stakingen, de weersomstandigheden, ongelukken of letsel. Natuurlijk zorgt de organisator voor een zo veilig mogelijke tocht ter plaatse. Voor het feit dat Sabine Wisman of The Creatives Club niet aansprakelijk is voor ongelukken of letsel, teken je t.z.t. een document.
• Nog even deze drie-traps-tip:
Luister naar je lijf, kijk goed uit waar je loopt en let op je spullen.
Alleen wat je écht nodig hebt. Doe zo min mogelijk in je rugzak. Want geloof me, die extra kilo of zelfs die extra halve kilo maakt uit op een wandeldag. Je ontvangt mijn (na 1200+ kilometer op de Camino beproefde) '3 seizoenen paklijst' voor lange afstandswandelingen in lente, zomer of herfst.
Dat kan, maar hoeft niet. Op vrijwel alle Camino's en ook op de Camino Portuguese met de Variante Espiritual waar we op lopen, is er bagagevervoer voor wie dat wil. Je kunt zelf je bagagevervoer regelen vooraf maar ook ter plaatse. In beide gevallen wordt je bagage opgepikt op de locatie (in het hotel of de herberg dus) waar we die nacht sliepen en gebracht naar de volgende accomodatie. Per dag kost dat per rugzak (maximaal 10 kilo) meestal tussen de 8 en 10 euro.
Weet je al zeker dat je niet zelf met je rugzak gaat lopen, zorg dan wel voor een klein dagrugzakje zodat je een waterfles, tussendoortje, schetsboek en regenjasje mee kunt nemen.
Eén van de partijen die bagagevervoer regelt: https://www.correos.es/es/es/particulares/ocio-y-viajes/haz-el-camino-de-santiago-con-correos/transporte-de-mochilas
Een prettige omgeving waarin alle deelnemers zich veilig voelen, staat bij mij voorop. Dat geldt zowel voor het wandelen (waar de nadruk deze tocht op ligt) als het tekenen. Ik bevorder een positieve mindset over wat je kan als pelgrim én over wat je maakt als tekenaar.
Regelmatig lopen, dat spreekt voor zich. En op schoenen die je vóór de Camino Tekentocht ingelopen hebt. Kies zeker een maat groter dan je gewone schoenen en zorg dat je voeten in de breedte ook voldoende ruimte hebben. Want na een dag lopen - zeker op warme dagen - zijn je voeten niet zoals bij de start.
Wat wandelen betreft... Je kunt je kilometers langzaam opvoeren. Je kunt hiermee al beginnen zodra je je inschreef. Maar een maand of 2 van te voren is ook goed. Online zijn wel wat wandelschema's te vinden.
Je ontvangt van mij het Camino Tekentocht boekje en daarin staat o.a. een trainingsschema.
Tot slot en ter aanmoediging ga ik voor je staan, pak ik je twee handen vast, kijk ik je aan en zeg ik: "Als ik het kan, kan jij het ook! Echt. Jij kan dit."
De Camino heeft best een vast ritme voor de duizenden pelgrims. Zo gaat in veel herbergen (niet per se in die waar wij slapen) het licht in een herberg om 22:00 uit en moet je om 08:00 uur de herberg uit zijn. Je staat dus redelijk vroeg op en ligt er redelijk vroeg in.
Niet alle dagen zijn natuurlijk hetzelfde. En natuurlijk kunnen bepaalde weersomstandigheden een reden zijn om het dagprogramma aan te passen. Maar voor ons zal het er ongeveer zo uit zien:
08:00 Gezamenlijk ontbijt.
09:00 Iedereen klaar voor vertrek.Teken focus van de dag toelichten.
09:15 Daadwerkelijk vertrek.
Onderweg een tekenmoment voor en/of na de lunch.
16:00 Tijd voor jezelf. Wandelkleren wassen, uitrusten/tukkie of juist de omgeving verkennen en tekenen. Waar je zin in hebt.
18:00 Dag samen afsluiten waarna dineren op eigen gelegenheid.
21:30 Rust in de slaapkamer (als we die nacht op tweepersoons kamers slapen).
22:00 Licht uit (als wie die nacht op tweepersoons kamers slapen).
Ennnn...repeat, repeat! Ik vind dat dagritme zelf een van de fijne dingen van de Camino. Je hoeft alleen maar op te staan, je rugzak om te gooien en de gele pijlen te volgen en je ene voor je andere voet te zetten. Het is precies die eenvoud die me telkens binnen twee of drie dagen me de rust in het hoofd geeft die het hectische Hollandsche leven niet altijd biedt. En het moe maar voldaan zijn na een dag buiten aan het eind van de dag...dat slapen als een roosje is ook smakelijk.
Wij lopen een deel van de Camino Portugués. Van Pontevedra naar Santiago de Compostela. Buiten Pontevedra slaan we af en lopen op de Variante Espiritual. Een alternatief stukje van de Camino. Het is er minder druk (want geloof me, op sommige etappes struikel je over de pelgrims) en de landschappen zijn prachtig. We voegen ons daarna weer bij Padron op de 'gewone' Camino Portugués.
Er gaat overigens door heel Europa (zo kan je starten in Haarlem) een web van wegen naar Santiago de Compostela.
De Camino Frances bijvoorbeeld. Die start in Saint-Jean-Pied-de-Port (Zuid Frankrijk) en is de meest bekende. Daarnaast heb je de Camino del Norte die grotendeels langs de Spaanse kust loopt. Je hebt de Camino Primitivo (ook in Spanje) en je hebt de Camino Portugués die van Lissabon naar Santiago loopt al starten de meeste mensen in Porto. Om er maar vier te noemen.
Niet geheel toevallig zijn dit de vier Camino's waar ik op heb gelopen. Ik schat dat ik minstens zo'n 1200 Camino kilometers in de benen heb. De enige die ik niet afrondde is de Camino Del Norte (vanwege tijdgebrek, niet omdat het niet prachtig was).
In beide gevallen biedt je telefoon uitkomst.
Maar eerst: de route is goed aangegeven. We volgen gewoon de gele pijlen.
"Maar stel..." hoor ik je denken. Dan kan ik je gerust stellen. Want er is een geweldige en speciale gratis app die jou op elk moment laat zien waar jij je op dát moment bevindt op de Camino Portugués (waar wij dus op lopen tot aan Santiago). Het gebruik van die eenvoudige app neem ik ter plaatse met jullie door. Die app geeft rust en houvast. En als we onverhoopt een gele pijl missen, dan kan ik of wie dan ook in de groep ons via die app eenvoudig weer terugleiden op de juiste weg. Ik ben op die 1200+ Camino kilometers heus wel eens verkeerd gelopen. En met die app kwam ik altijd weer - hup - terug op de route.
We zullen delen als groep samen lopen maar er zullen misschien momenten zijn, dat iemand wellicht liever even alleen loopt. Of dat je iets langzamer of sneller loopt dan de rest. Het kan goed zijn dat er groepjes ontstaan met mensen die op hetzelfde tempo lopen. Er zijn gedurende de uren dat we wandelen pauze plekken waarop we elkaar weer zien en de groep - mocht dat niet al het geval zijn - herenigd wordt. En geef aan wat jouw behoefte is. Wat je prettig vindt of juist niet.
En ik ben er. Wilde je toevallig alleen lopen, mistte je een gele pijl én lukte het niet om via de app de route weer te vinden, dan kan ik jou er via de telefoon doorheen loodsen of kom ik je halen. Want ik ben áltijd op loopafstand van je ;)
Dat is mooi, want ik geef graag antwoord. Je kunt me mailen op [email protected].
Hop, inschrijven dan!
